Seyyid Bey’in Halifeliğin Kaldırılmasıyla İlgili Konuşması: Hilafetin Mahiyet-i Şeriyyesi

Sunuş: Cumhuriyet’in henüz ilk aylarında Adliye Vekilliği (Adalet Bakanlığı) yapmakta olan Mehmed Seyyid Bey, Halifeliğin kaldırılmasına ilişkin teklifin Meclis’te görüşüldüğü 3 Mart 1924 tarihli oturumda Hilafet’i tarihsel ve dinsel yönleriyle derinlemesine tartışmış ve çok beğenilen konuşması sıkça tebriklerle, alkışlarla kesilmiştir. Cumhuriyetimizin 100.yılını geride bıraktığımız şu günlerde Atatürk’ün deyimiyle “mazinin bir rüyası” olan Halifelik, tartışmalara konu. Bu gündemde, TurkInkilabi.com olarak Tarihe Geçen Konuşmalar serimizde bu tarihi konuşmayı da yayına hazırlayıp paylaşmaktan mutluluk duyuyor, tartışmalara katkı sağlayacağını umuyoruz. Bazı kelimelerin yanında eğik ve parantez içinde yazılı kelimeler, anlaşılırlığı sağlamak adına tarafımızca eklenmiştir.

Read More

Osmanlı-Türk ve Japon Modernleşmesi Üzerine Röportaj

Sunuş: Cumhuriyetimizin 100. yılını kutladığımız ve oldukça üretken olduğumuz bu seneyi, sitemizdeki ilk uluslararası röportajı yaparak kapatıyor olmaktan mutluluk duyuyoruz. Türk İnkılâbı Tarih Topluluğu olarak 6 yıldan uzun süredir herhangi bir ekonomik veya siyasi çıkar amacı olmadan, herhangi bir dış destek görmeden yahut herhangi bir siyasal partiye yahut sair kuruluşa hiçbir anlamda bağlı olmaksızın faaliyet yürütmekteyiz. Sadece Türk Tarihi yazınına bilimsel anlamda katkı sunmak ve bunu yaparken çağın gelişmelerine ayak uydurup toplumu bilinçlendirmek adına çıktığımız bu yolda bir çalışmamızı daha geride bıraktık.

Read More

Türk Hukuk Devrimi’nin Omurgası: 1924 Anayasası’nın Önemi Üzerine

Türk Hukuk Devrimi'nin Omurgası 1924 Anayasası

Sitemize adını ve bizlere de onu anlatma misyonunu yükleyen Türk İnkılâbı (Bundan sonra Türk Devrimi olarak anılacaktır), Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılışının ardından Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu ve cumhuriyet rejiminin yerleşmesi sürecinde, ulus-devlet ve demokratik toplum inşası için devlet ve toplum adına yapılan yenilikler bütünlüğünü-sürecini ifade etmektedir. Devrimler tarihi içerisinde müstesna bir yere sahip olan Türk Devrimi’nin esas sıra dışı yönü, Max Weber’ci anlamda, rasyonel-yasal meşruiyete ve dolayısıyla hukuka verilen önemden ileri gelmektedir.[1]

Read More

Ecevit, Ortanın Solu, DSP ve Post-Kemalizm Üzerine Röportaj

Sunuş: Dr. Onur Alp Yılmaz’ın “Karaoğlan’ın Ak Güvercini Demokratik Sol Parti (1985‐2004)” isimli kitaplaştırılmış doktora tezinden ve yazarın diğer yayınlanmış metinlerinden hareketle yapılmış olan bu röportajda, Bülent Ecevit, DSP-SHP, sosyal demokrasi, Türkiye’deki sol gelenek, post-kemalizm gibi hususlara değinilmiştir. Yılmaz’a bu süreçteki desteği ve soruların her birine detaylı ve samimi yanıtlar verdiği için teşekkür ederiz. Türk İnkılâbı, bu röportajla beraber sosyal demokrasi, sol-Kemalizm ve post-Kemalizm üzerine ikinci detaylı röportaj yayınlanmış oluyor.

Üretmeye devam edeceğiz.

Read More

Türkiye’de Ulus-Devletin Demokratik Hak Öznesi Olarak Azınlıklar

Türkiye'de Ulus-Devletin Demokratik Hak Öznesi Olarak Azınlıklar

            Türk İnkılâbı’nı, başka bir deyişle Atatürk Devrimi’ni savunanlar, çoğunlukla savundukları değerlere, uygulamalara dair özeleştiri yapmadıkları ve fikren de çağın yükselen değerlerine ayak uyduramadıkları için sıkça eleştirilmektedir. Yapılan bu eleştirilerin çoğunlukla rövanşist saikte olduğunu, bu eleştirileri yapan düşünürlerin veya kitlelerin silmeye, “aşmaya” çalıştıkları ulus-devlet, ulusal egemenlik, laiklik gibi ilkelere ve değerlere ikame olabilecek hiçbir şey ortaya koyamadıklarını düşünmekle beraber, özeleştiri ve iç hesaplaşma hususunda ise yer yer haklı olabilecekleri kanaatindeyim.

Read More

İttihad ve Terakki’de Bir Hayalet: Selanikli Mustafa Kemal

Mustafa Kemal (Atatürk) Bey/Paşa’nın İttihad ve Terakki Cemiyeti (İTC) ile ilişkisine dair birbirinden farklı anlatılar mevcuttur. Bu durum, önemli ölçüde konunun ideolojik boyutundan kaynaklanmaktadır. Buna rağmen Yusuf Hikmet Bayur, Fethi Tevetoğlu, Bekir Tünay, E. J. Zürcher, Emel Akal, Alaattin Uca gibi pek çok yazar, konuyu karşılaştırmalı bir çerçeveye oturtarak netleştirmek adına önemli çalışmalar yapmıştır.[1] Bu çalışma ise, yeni olgular sunmak yerine, var olan anlatıların mukayesesi, analizi ve gözden kaçırdıkları noktalara işaret edilmesi yoluyla meseleye ufak da olsa bir katkı sunmayı hedeflemektedir. Çalışmada ağırlıklı olarak -elbette karşılaştırma yapılmak suretiyle- hatıratlara verilmiştir. Bunlara ek olarak, yukarıda ismi zikredilen kimi yazarların anlatılarına da –elbette yine karşılaştırma, yorum ve eleştiri yapmaktan kaçınılmayarak- başvurulmuştur.

Read More

Kemalizm, Post-Kemalizm ve Sosyal Demokrasi Üzerine Röportaj

Sunuş: Türkiye’de on yıllardır tartışılan pek çok meseleye temas ettiğimiz bu röportajı yayınlarken, Dr. Berk Esen’e röportaj için gösterdiği özen ve verdiği doyurucu cevaplar dolayısıyla bir kez daha teşekkür ederiz. TurkInkilabi.com’un dört yaşına basmasına birkaç gün kala şimdiye dek yaptığımız en kapsamlı röportajı paylaşmaktan mutluluk duyuyoruz.

-Türkiye’nin bitmeyen bir eğitim sorunu var. Siz de bir akademisyen olarak bu sorunları nasıl değerlendiriyorsunuz/gözlemliyorsunuz? Genç cumhuriyetin eğitim anlayışı, Köy Enstitüleri gibi deneyimler bugün için ne ifade edebilir?

Türkiye’nin eğitim sorunu aslında çok eski zamanlara gidiyor. Sonuçta Türkiye geç sanayileşen, dolayısıyla iktisadi kalkınmasını (en azından batı ülkeleri kadar) yapamayan bir ülke ve onun yarattığı şehirleşmenin çok hızlı bir şekilde ve ancak yakın zamanda gerçekleştiği durumu karşımızda bir sorun olarak var. Ve siyasi kurumlar zayıf, bunun paralelinde eğitim kurumları da çok güçlü olamadı.

Read More

Afet İnan’ın Kadınların Siyasi Haklarına Dair Konuşması

Sunuş: Türkiye’de kadınların seçme ve seçilme haklarını elde etme süreci, özellikle de son yirmi-otuz yılda üzerine sıkça çalışılan bir dönem olmuştur. Seçme ve seçilme hakkının “söke söke alındığı” yahut “hiçbir mücadele ürünü olmayıp kadınlara bir armağan olduğu” yönündeki tartışmaların gölgesinde kaldığını düşündüğümüz bir isim var: Afet İnan. Mustafa Kemal Atatürk’ün manevi kızlarından olan Afet Hanım, 1930’ların Türkiye’sinde kadın hakları konusunda önemli çalışmalar yapmış ve özellikle de kadınların seçme ve seçilme hakkının tanınmasında büyük bir pay sahibi olmuştur. Buna rağmen Afet İnan’ın kadın hakları çerçevesindeki tartışmalarda göz ardı edilen bir isim olduğu kanaatindeyiz.

Read More

Fethi Okyar’ın İzmir Mitingi Konuşması

Sunuş: Türkiye, çetin bir bağımsızlık mücadelesinin tam ortasında, bu mücadeleyi olabildiğince demokratik koşullarda yürütmek için bir meclis hükümeti olarak kurulmuş, savaş kazanıldıktan sonra da cumhuriyet biçimi ile filizlenmiş bir devlettir. Ancak yönetim biçiminin “cumhuriyet” olarak belirlenmesi, Türkiye’yi kendiliğinden demokratik bir ülke yapmadığı gibi, çok partili yaşamın söz konusu olmadığı modern bir rejimin demokratik olduğundan da söz edilemez. Nitekim, Türk İnkılabı, demokratik rejimi sağlama misyonu doğrultusunda ilerleyen bir devrim-uygulama sürecini ifade eder.

Read More

Türkiye’de Ulus-Devlet ve Gayrimüslim Azınlıklar

Başlarken: Kendisinin aynı zamanda yüksek lisans konusu olan “Türkiye’de ulus-devlet ve gayrimüslim azınlıklar” hakkında röportaj yapma ricamızı kırmayan değerli hocamız Dr. Alper Işık’a bir kez daha teşekkür ederiz. Oldukça geniş bir kapsamı olan röportaj içeriğini, mümkün olduğunca her konuya temas edecek surette hazırlamaya gayret ettik. Bu çalışmayla, yakın tarihimizdeki sorunları bilimsel esaslar içerisinde irdelemenin mümkün olduğunu, hatta bunun Türk İnkılabı fikriyatına katkıda bulunacağını vurgulamak istedik. Nitekim sahiplenmek ve yükseltmek, eleştirmekten geçer. Sizler için ufuk açıcı olmasını dileriz.

Read More